Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) ve Bilgisayarlı Tomografi (CT) teknolojilerini birleştiren PET/CT, hastalıkların erken teşhisi, evrelenmesi ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesi için kullanılan ileri düzey bir görüntüleme yöntemidir. PET taraması, vücuttaki hücresel düzeydeki metabolik aktiviteyi değerlendirirken, CT taraması anatomik yapıları net bir şekilde gösterir. Bu sayede PET/CT, kanser, nörolojik hastalıklar ve bazı enfeksiyonların teşhisinde hayati bir rol oynar.

Kontrastlı PET/CT, standart PET/CT’den farklı olarak damar yoluyla özel bir kontrast madde verilerek yapılır. Kontrast madde, damarların, organların ve lezyonların daha detaylı görülmesini sağlayarak kanser evreleme, metastaz tespiti ve damar yapılarını daha iyi inceleme imkanı sunar.

Kontrastlı PET/CT’nin avantajları:

• Tümörlerin detaylı anatomik görüntülenmesi → Kanserli dokuların sağlıklı dokulardan ayrımını netleştirir.
• Metastazların daha hassas tespiti → Tümörlerin lenf bezlerine veya diğer organlara yayılımını daha iyi gösterir.
• Damar yapılarının değerlendirilmesi → Tümörleri besleyen damarları detaylandırarak tedavi planlamasına yardımcı olur.
• Kanser ve enfeksiyon ayrımı → Kontrastlı görüntüleme, inflamatuvar süreçlerin kanserden ayırt edilmesini kolaylaştırır.

Bu nedenle kontrastlı PET/CT, özellikle kanser hastalarında daha hassas bir teşhis ve tedavi planlaması için büyük avantaj sağlar.

Merkezimizde en güncel ve ileri seviye PET/CT tetkikleri sunulmaktadır. Bu tetkikler arasında Onkolojik F-18 PET/CT, Beyin PET, Ga-68 PSMA, Ga-68 Dotatate ve Ga-68 FAPI bulunmaktadır.

Onkolojik F-18 PET/CT

Onkolojik hastalıkların tanı ve takibinde en sık kullanılan PET/CT yöntemidir. F-18 Florodeoksiglukoz (FDG) adı verilen radyoaktif madde kullanılarak, kanser hücrelerinin artmış glikoz tüketimi görüntülenir.

Kullanım alanları:

• Kanser teşhisi ve evreleme (Akciğer, meme, kolon, lenfoma vb.)
• Kanserin başka organlara yayılımının (metastaz) belirlenmesi
• Kemoterapi, radyoterapi gibi tedavilere yanıtın değerlendirilmesi
• Kanser nükslerinin erken tespiti

Beyin PET

Beyin PET taraması, beynin metabolik aktivitesini değerlendirerek nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların teşhisinde kullanılır.

Kullanım alanları:

• Alzheimer ve diğer demans türlerinin erken tanısı
• Epilepsi odağının belirlenmesi (ilaç tedavisine dirençli epilepsi vakalarında)
• Beyin tümörlerinin tanısı ve tedavi takibi
• Parkinson hastalığı ve hareket bozukluklarının değerlendirilmesi

Ga-68 PSMA PET/CT

Ga-68 PSMA PET/CT, prostat kanseri teşhisinde kullanılan en hassas görüntüleme yöntemlerinden biridir.

Öne çıkan avantajları:

• Prostat kanserinin erken evrede tespit edilmesi
• Metastatik hastalıkların belirlenmesi
• Tedavi sonrası kanserin tekrar edip etmediğinin tespiti

Ga-68 Dotatate PET/CT

Ga-68 Dotatate PET/CT, nöroendokrin tümörlerin (NET) tespitinde kullanılan özel bir yöntemdir. Somatostatin reseptörüne bağlanan Ga-68 Dotatate, nöroendokrin tümörleri yüksek hassasiyetle görüntülemeye olanak tanır.

Kullanım alanları:

• Nöroendokrin tümörlerin (pankreas, mide, bağırsak vb.) teşhisi
• Hastalık yayılımının belirlenmesi
• Tedavi planlaması ve hasta takibi

Ga-68 FAPI PET/CT

Ga-68 FAPI PET/CT, fibroblast aktivasyon proteini (FAP) üzerinden tümörlerin ve bazı kronik inflamatuvar hastalıkların görüntülenmesini sağlayan yeni nesil bir görüntüleme yöntemidir.

Öne çıkan avantajları:

• FDG PET/CT'nin yetersiz kaldığı bazı kanser türlerinin görüntülenmesi
• Tümörlerin stromal yapılarının değerlendirilmesi
• Kanserin agresiflik derecesinin belirlenmesi

Merkezimizde sunulan PET/CT görüntüleme hizmetleri, hastalıkların erken teşhisi, doğru evrelenmesi ve tedavi takibi açısından büyük avantajlar sağlamaktadır.

• Onkolojik F-18 PET/CT, kanser teşhisinde altın standarttır.
• Beyin PET, nörolojik hastalıkların erken tanısını mümkün kılar.
• Ga-68 PSMA PET/CT, prostat kanserinin en hassas görüntüleme yöntemlerinden biridir.
• Ga-68 Dotatate PET/CT, nöroendokrin tümörlerin tespiti için en ileri tekniklerden biridir.
• Ga-68 FAPI PET/CT, yeni nesil görüntüleme yöntemi olup birçok farklı kanser türünde yüksek doğruluk sunar.

Pozitron Emisyon Tomografi ve Bilgisayarlı Tomografinin birlikte kullanıldığı bir tetkiktir. Vücut içerisine damar yoluyla enjekte edilen ve "pozitron ışıması" yoluyla bozunarak özel sinyaller yayan radyoaktif maddelerin iç organlardaki dağılımlarını tespit ederek üç boyutlu tomografik görüntülere çeviren bir yöntemdir.

Onkolojik Hastalıkların tanısı, evrelemesi, izleminde ve tedavi yanıtının değerlendirilmesinde kullanılan, vücudun yapısal ve metabolik durumu hakkında bilgi veren görüntüleme cihazıdır. PET/ BT iki farklı ünitenin birleşiminden oluşmaktadır. PET, hücrelerin fonksiyon ve metabolizması hakkında bilgi verirken, BT ise anatomik olarak ayrıntılı ve kesin bilgiler sağlar. Birçok hastalıkta, henüz görülebilir anatomik değişiklikler ortaya çıkmadan önce, hastalığın yarattığı metabolizma değişikliğini göstererek erken ve doğru tanı konmasına olanak verir. Ayrıca PET/BT cihazının tüm vücudu tarayabilme özelliği sayesinde, hastalığın yayıldığı alanı göstererek tedavide büyük bir avantaj elde edilebilmektedir.

PET Hücrelerin en önde gelen besin maddesi olan glikoz metabolizmasını görüntüleyerek birçok hastalıgın erken tanısında güvenle kullanılmaktadır. PET vücutta anatomik degisikliklerin henüz olusmadan biyolojik fonksiyonları gösteren bir tetkik iken BT, lezyonun boyutu, biçimi ve lokalizasyonu gibi anatomik detaylar hakkında bilgi vermektedir.

Burada bahsi geçen elementlerin hepsi hücre metabolizmasında bulunan elementler olup, insan için kullanılan izotoplarının yarı ömürleri çok kısadır. Buda insan sağlığı açısından hiçbir sorun teşkil
etmemektedir. PET'te kullanılan radyonüklidler düşsük atom numaralı ve kısa yarı ömürlü elementlerdir. Başlıca kullanılan pozitron yayan radyonüklidler; karbon (C- 11), Nitrojen (N-13), Oksijen (O-15) ve Flor (F-18)'dır.

PET/CT işlemi için hastadan en az 6 saat açlık gerekmektedir. İlk olarak hastanın kan şekeri ölçülür. Kan şekeri istenilen sınırlarda ise damardan radyoaktif madde enjekte edilir. Radyoaktif maddeler çeşitli olmakla birlikte en fazla kullanılanı F-18 Florodeoksiglikozdur. Bu madde Flor-18 isimi radyoaktif maddeye bağlanmış bir şeker molekülüdür. Enjeksiyonu takiben hasta bir saat kadar ilacın dağılması için bekletilir. Ardından PET/CT cihazında çekime alınır.

PET-CT kanserli dokunun saptanmasından tedavi planının yapılmasına, tedavi başarısının değerlendirilmesinden ışın tedavisinin planlanmasına kadar birçok aşamada kanserle savaşta başarıyı
önemli ölçüde artırmaktadır.

Kanserli hücrelerin normal hücrelerden en önemli farkı, hızlı ve kontrolsüz çoğalmalarıdır. Yüksek faaliyet gösteren hücrelerin enerji ihtiyaçları da normalden fazladır. Kanserli hücrelerin bu süreçte kullandığı şeker, protein ve bazı özel yapı taşları gibi maddeler radyoaktif olarak işaretlenip görüntülendiğinde, kanserli dokuların yeri saptanabilmektedir. PET/CT cihazı bu mantık temelinde çalışır.

Tüm hastalara ait boy, kilo, kan şekeri değerlerine bakılır.

Kan şekeri yüksek olan hastalara doktora danışılarak gereğinde insülin yapılır. Bu hastalar çekim için 3 (üç) saat bekler. Kan şekeri yüksek çıkan diabetik olmayan hastalar endokrine yönlendirilir.

Kreatini 2' nin üzerinde olan hastalara kontrast madde verilmez.
Atom tedavisi almış olan hastalara kontrast madde verilmez KBY'li hastalara kontrast madde verilmez

Kontrast madde verilen hastalarda erken dönem yada geç dönem alerjik reaksiyon oluşabilir. ( şişlik, döküntü, kızarıklık) hastalar doktora haber verilir. Gereğinde Avil ampul yapılır. Hasta yarım saat gözeyim altında tutulur.

PET görüntüleme için belli miktarda (8-15 mci) radyoaktif glikoz bilesigi (F- 18 FDG) enjekte edilir. Bu doz çok düsük ve zararsız miktardadır..

Enjeksiyonu takiben ilacın vücut içerisinde fizyolojik olarak dagılması için hasta 45-60 dakika sakin ve rahat bir ortamda bekletilir. Bu bekleme süresinin sonunda hasta çekim islemi için PET görüntüleme kamerasına sırt üstü pozisyonda yatırılarak genellikle uyluk bölgesinden boyun üst kısmına kadar olan vücut bölümü görüntülenir. Çekim süresi yaklasık olarak 20 dakika sürmektedir.

Daha çok dokunun fonksiyonel özelliklerini ortaya koyar. Bu nedenle PET, BT ve MR'ın alternatifi olmaktan daha çok, onları tamamlayıcı bilgiler sağlayan bir yöntemdir. PET'in kanser dokusuna karşı duyarlı bir yöntem olması, Tek seanslık bir incelemede tüm vücudu tarayabilmesi, böylece kanser yaygınlıgını arastırmada, evrelemede, tedaviye yanıtın degerlendirilmesinde ve tedavi yönlendirilmesinde pratik ve hızlı bir çözüm saglamasıdır.

Kurumumuzda PET-CT tetkikinde aynı anda Kontrastlı TÜM VÜCÜT BT Rutin olarak uygulanmaktadır.Halihazırda Anotomik lokalizasyon için yapılan BT uygulamasına açılan damaryolundan kontrast madde verilerek anatomik lokalizasyon, organların kanlanması ve patolojik kanlanma artışları aynı anda görüntülenerek raporun daha net çıkmasına ve hasta takibi ve tanı koyulma süreçlerinde kontrastlı tüm vücüt BT verisininde bulunması açısından oldukça önemlidir.

PET şu Sorulara Cevap Bulabilmek Amacıyla Kullanılır:

• Tanıda ve tedavi öncesi evrelemede.
• Tedavi sürecinde tedavinin etkinliginin degerlendirilmesinde.
• Nüks şüphesinde tekrar evreleme ve tüm vücutta yaygınlıgın arştırılmasında.
• Kontrol amaçlı.
  
  Bir nükleer tıp tanı yöntemidir. Hastaya düşük dozda radyoaktif (pozitron yayan) madde verilerek, vücuttan yayılan gama ışınlarının tespiti için hazırlanmış özel kameralarda çekimler yapılır. Çeşitli kantitatif analizleri yapılarak nükleer tıp hekimi tarafından yorumlanır.
  
  Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de, en yaygın olarak kanser hastalarında kullanılan bu yöntemin etkinliğinin yüksek olduğu alanlar sadece onkoloji ile sınırlı değil. PET/ BT, aynı zamanda epilepsi
  odağının belirlenmesi, Alzheimer hastalığı gibi nörolojik olgularda ve kalp krizi sonrası kalpte canlı doku varlığının araştırılmasında da rol oynuyor.

1. Onkoloji çalışmalarda PET (% 85 oranında);
Tüm vücut görüntüsü alınır. Şüpheli lezyonun kanser dokusu içerip içermediği, vücuda yayılımının olup olmadığı, yapılan tedavilerin etkinliği, tedavi sonrası nüksler hakkında bilgi verir.

2. Kardiak PET (% 10);
Sadece kalbe ait görüntüler alınır. Kalp kasının canlılığının tespitinde kullanılan en güvenilir yöntemdir.

3. Beyin PET (%5);
Özellikle medikal tedaviye dirençli ve cerrahi tedavi düşünülen epileptik odakların yerleşiminin tespit edilmesinde, Alzheimer hastalığının erken tanı ve diğer tip demanslardan ayrımının yapılmasında
kullanılır.

1. Diğer görüntüleme yöntemleri ile tespit edilen kitlenin malignite olasılığının araştırılmasında;
• Akciğer kanseri
• Ösefagus kanseri
• Kolorektal kanseri
• Lenfoma
• Melanoma
• Over-serviks kanserleri
• Baş - boyun kanserlerinde kullanılabilir.

2. Bilinen tümöral kitlenin tedavi öncesi ilk evrelendirilmesi ve tedavi sonrası evrelendirilmesinde;
• Akciğer kanseri
• Ösefagus kanseri

3. Tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde; hastanın aldığı kemoterapinin etkinliğinin yetersizliği erken dönemlerde tespit edilirse tedavi şeması değişebilir.

4. Tedavi sonrası takiplerde, nükslerin veya değerlendirilmesinde rezidű dokunun Primer tümörün evrelendirilmesi ve prognos tayininde (özellikle biline bir baş-boyun tümörü veya gliomada)

5. Bilinen bir kitlede biopsi yerinin tespitinde aldığı kemoterapinin etkinliğinin yetersizliği